Trong những năm qua, cùng với việc quan tâm, tạo điều kiện cho người dân sinh sống ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi (MN) phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống, tỉnh cũng đặc biệt chú trọng đến công tác bình đẳng giới (BĐG) ở khu vực này, nhằm đảm bảo bình đẳng cho mọi phụ nữ, từ đó từng bước nâng cao vị thế, vai trò của người phụ nữ DTTS trong gia đình và xã hội.
Là tỉnh miền núi có 09 huyện, 01 thành phố, cộng đồng DTTS trên địa bàn chiếm 14,26% dân số toàn tỉnh với hơn 257 nghìn người tập trung tại 73 xã thuộc 5 huyện Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam, Yên Thế và Lạng Giang. Thực hiện công tác BĐG trong vùng đồng bào DTTS&MN, UBND tỉnh Bắc Giang, các sở, ngành, Ban Dân tộc tỉnh đã ban hành các chương trình, kế hoạch như: Kế hoạch thực hiện Đề án hỗ trợ hoạt động BĐG vùng DTTS giai đoạn 2018-2025; Kế hoạch thực hiện Dự án 8 “Thực hiện BĐG và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021-2025; Kế hoạch tuyên truyền kiến thức, pháp luật về BĐG trong vùng DTTS&MN; Kế hoạch thực hiện Chiến lược quốc gia về BĐG vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2022-2030, với mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, đạt 50% và đến năm 2030 đạt 60% cơ quan làm công tác dân tộc từ tỉnh đến huyện có lãnh đạo chủ chốt là nữ. Tăng tỷ lệ lao động nữ dân tộc thiểu số làm công hưởng lương đạt 40% vào năm 2025 và khoảng 50% vào năm 2030. Giảm tỷ lệ lao động nữ DTTS làm việc trong khu vực nông lâm nghiệp và thủy sản xuống 50% vào năm 2025 và dưới 30% vào năm 2030. Tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ y tế có sử dụng thẻ bảo hiểm y tế của phụ nữ DTTS trong khám chữa bệnh lên 98% năm 2025 và 100% năm 2030…
Tỉnh cũng chú trọng kiện toàn bộ máy và nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ thực hiện công tác BĐG. Các đơn vị, địa phương trong tỉnh đẩy mạnh hoạt động phổ biến, tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về BĐG, các văn bản pháp luật mới liên quan đến phụ nữ và trẻ em gái; Phòng, chống bạo lực gia đình; Phòng, chống bạo lực, xâm hại tình dục đối với phụ nữ và trẻ em; Tuyên truyền công tác cán bộ nữ, nội dung BĐG trong lĩnh vực chính trị... đến người dân vùng đồng bào DTTS với nhiều hình thức phong phú, phù hợp với tình hình thực tiễn.
Trong năm qua, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội đã xây dựng nhiều tin, bài viết, phóng sự tuyên truyền trên báo, đài Trung ương, tỉnh và các địa phương, mạng lưới loa truyền thanh của 209/209 xã, phường, thị trấn... Bên cạnh đó, lồng ghép tuyên truyền nội dung BĐG và vì sự tiến bộ của phụ nữ trong các hội nghị, tập huấn của ngành và địa phương cho hàng nghìn đại biểu các cấp, các ngành. Ban Dân tộc tỉnh tổ chức 47 hội nghị tuyên truyền và lồng ghép tuyên truyền kiến thức, pháp luật, nâng cao năng lực về BĐG, giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS&MN cho 2.815 đại biểu là cán bộ làm công tác dân tộc, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật cấp huyện, xã, thôn, bản, người có uy tín trong vùng DTTS và người DTTS cư trú ở vùng DTTS&MN. Các cấp Hội phụ nữ trong tỉnh tổ chức 1.526 hoạt động tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, phẩm chất đạo đức phụ nữ lồng ghép với tuyên truyền nâng cao kiến thức, kỹ năng đảm bảo an toàn cho phụ nữ và trẻ em... thông qua nhiều hình thức như: Tọa đàm, hội thi, qua bản tin, Website của Hội và các sinh hoạt chi hội hằng quý. Triển khai Dự án “Thực hiện BĐG và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em”, Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) tỉnh đã tập trung tuyên truyền, vận động người dân thay đổi nếp nghĩ cách làm, góp phần xóa bỏ các định kiến giới, khuôn mẫu giới trong gia đình, cộng đồng và những hủ tục; tập huấn, phổ biến kiến thức về BĐG, Luật Hôn nhân và Gia đình; phòng, chống bạo lực cho người dân vùng sâu, xa, nhất là đồng bào DTTS.
Đến nay, tỷ lệ hộ gia đình DTTS được tiếp cận thông tin về giới, pháp luật về bình đẳng giới đạt 55%; 50% các trường THCS, trường Phổ thông Dân tộc nội trú và 50% học sinh DTTS được tiếp cận, cung cấp thông tin về giới, pháp luật về BĐG đảm bảo phù hợp nội dung và thời lượng với lứa tuổi thông qua các hình thức các buổi học, tuyên truyền kỹ năng sống, các buổi ngoại khóa; 50% cán bộ làm công tác dân tộc trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số, 50% cán bộ làm công tác liên quan đến BĐG ở cấp huyện, cấp xã và người có uy tín, trưởng thôn, bản vùng dân tộc thiểu số được phổ biến, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, nâng cao năng lực tổ chức triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về BĐG; trên 50% cán bộ làm công tác dân tộc ở các xã có đồng bào DTTS sinh sống được tập huấn kiến thức, pháp luật về BĐG và kỹ năng hoạt động BĐG.
Công tác giáo dục đào tạo được quan tâm và có chuyển biến tích cực, nhiều học sinh DTTS đạt thành tích xuất sắc trong học tập và rèn luyện, số học sinh nữ DTTS đi học THPT, trung cấp, cao đẳng, đại học tăng nhiều hơn. Cấp ủy, chính quyền các cấp cũng luôn quan tâm đào tạo, quy hoạch cán bộ, trong đó có cán bộ nữ vùng DTTS... Số lượng cán bộ nữ, cán bộ DTTS là đại biểu Quốc hội và tham gia vào Hội đồng nhân dân các cấp đã tăng so với những năm trước đây. Nhiều cán bộ nữ, cán bộ DTTS được tín nhiệm bầu, bổ nhiệm giữ các chức vụ lãnh đạo chủ chốt ở các sở, ban, ngành, địa phương, các hội đoàn thể của tỉnh.
Tập huấn, bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số huyện Sơn Động năm 2023.
Các hoạt động làm giảm khoảng cách giới trong lĩnh vực kinh tế, lao động, việc làm; tăng cường sự tiếp cận của phụ nữ nghèo ở nông thôn, phụ nữ người DTTS đối với các nguồn lực kinh tế, thị trường lao động được triển khai thực hiện thông qua nhiều chính sách phát triển kinh tế - xã hội góp phần thay đổi bộ mặt vùng DTTS, như: Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, Chương trình MTQG xây dựng Nông thôn mới, Chương trình 135, Chương trình 30a, Đề án “Hỗ trợ phụ nữ học nghề, tạo việc làm” tập trung vào khu vực nông thôn, Đề án 939 “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, giai đoạn 2017 - 2025”… Bên cạnh đó, các cơ quan, ban ngành cũng thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn đào tạo, bồi dưỡng nghề, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho phụ nữ. Tạo điều kiện hỗ trợ phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ ở vùng nông thôn nghèo, vùng DTTS tiếp cận các chương trình của nhà nước để thuận lợi vay vốn đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế. Ban Dân tộc đã phối hợp với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tổ chức đào tạo nghề cho người lao động vùng DTTS&MN; Tổ chức 15 hội nghị tuyên truyền, vận động, tư vấn hướng nghiệp, giới thiệu việc làm cho 668 lao động ở các thôn, xã vùng DTTS&MN của các huyện: Lục Ngạn, Lục Nam và Lạng Giang. Các cấp Hội Phụ nữ trong tỉnh đã tổ chức 196 lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức về khởi sự kinh doanh, khởi sự hợp tác xã và phối hợp tổ chức khóa học “Phụ nữ tự tin làm kinh tế” cho 1.000 hội viên phụ nữ có ý tưởng kinh doanh (trong đó có 675 phụ nữ DTTS)… Nhờ vậy, tỷ lệ hộ nghèo tại các xã vùng DTTS ngày càng giảm mạnh.
Với sự quan tâm của các cấp, các ngành, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong việc triển khai đồng bộ nhiều chương trình, chính sách, đề án phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS đã góp phần thúc đẩy BĐG, từ đó góp phần nâng cao vai trò và vị thế của phụ nữ DTTS trong mọi mặt của đời sống xã hội. Tiếp nối những kết quả đạt được, trong thời gian tới, Bắc Giang sẽ tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp để hoàn thành các mục tiêu đề ra. Trong đó, thực hiện Chiến lược quốc gia về BĐG gắn với Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi; tăng cường sự tham gia của phụ nữ vào các vị trí lãnh đạo và quản lý ở các cấp; đề cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp trong chỉ đạo, triển khai công tác BĐG và vì sự tiến bộ của phụ nữ... hướng tới đảm bảo BĐG tại các vùng đồng bào DTTS trên địa bàn toàn tỉnh./.
